Home Search Gallery How-To Books Links Workshops About Contact
Why
Your Camera Does Not Matter - In Vietnamese! Also in English, Spanish, Ukrainian, French, Italian, German, Spanish, Chinese, Dutch, Hebrew, Vietnamese, Russian, Dịch sang tiếng Việt : Hồ Phước Bảo Chi ([email protected]). Tại sao trải qua hơn 60
năm phát triển cùng với những tiến
bộ vượt bậc của các loại thiết
bị ngành ảnh mà vẫn không ai có
được những tác phẩm xuất sắc
như Ansel Adams đã từng làm vào những năm 1940?
Ansel thậm chí còn chẳng
có Photoshop! Vậy ông ấy đã chụp
những bức ảnh ấy như thế nào? Hầu
hết mọi nỗ lực để đạt
được điều tương tự đều
thất bại, cũng có những nhiếp ảnh
gia có những tác phẩm rất đẹp
nhưJack Dykinga,
nhưng là với một phong cách khác ,
còn để giống như Ansel thì chưa ai
làm được.
Có những nhà nhiếp
ảnh đã dùng internet để xác định
chính xác tọa độ địa điểm
mà Ansel đã chụp các bức ảnh của
ông . Sau đó cùng với những trang bị
tối tân và tác phẩm của Ansel trong
tay, họ tìm đến nơi với mong muốn chụp
được một bản sao hoàn hảo nhất
(điều này là vi phạm luật bản quyền
của Mĩ) . Tuy nhiên điều họ làm
được là những bức hình trông
thì giống nhưng hoàn toàn thiếu sự
ấn tượng và cảm xúc của
phiên bản gốc
Tôi không đùa
đâu. Bạn có thể đọc thêm về
những người này ở đây . Họ đã nhờ
các nhà thiên văn học của trường
đại học để dự đoán thời
điểm duy nhất trong 2 thập kỉ mà những
điều kiện thiên nhiên có thể lặp
lại, và 300 người đó đã
tìm đến đúng địa điểm dự
đoán. Dù vậy họ vẫn không
có được những đám mây, tuyết
hay bóng râm như mong muốn. Dĩ nhiên
là họ không thể đạt được
những bức ảnh như Ansel: nhiếp ảnh nghệ
thuật xuất phát từ cảm hứng, không
phải là từ sự sao chép.
Tại sao mà khi ai cũng
biết rằng có thể sử dụng Photoshop để biến
những bức ảnh tồi thành một tác
phẩm nhưng khi bắt tay vào làm thì sau
nhiều giờ kết quả lại tồi tệ
còn hơn ban đầu?
Có lẽ những
gì tạo nên các tác phẩm của
người nghệ sĩ nhiếp ảnh là con mắt
nhạy cảm, sự kiên nhẫn và những kĩ
năng chứ không phải là những dụng cụ
mà anh ta sử dụng.
Chiếc máy ảnh nắm bắt lại những
gì bạn tưởng tượng ra . Không
có sự tưởng tượng, không có ảnh,
mà chỉ là những thứ rẻ tiền. Từ
“image” (hình ảnh) xuất phát từ
“imagination” (sự tưởng tượng) chứ
không phải từ “độ nét ống
kính” hay “độ nhiễu” (noise level).
Những tác phẩm của David
LaChapelle đều xuất phát từ sự
tưởng tượng của ông ấy, không
phải từ chiếc máy ảnh. Sắp đặt
được những bối cảnh như vậy mới
là phần khó khăn. Một khi mọi thứ
đã được sắp đặt thì
máy ảnh nào cũng chụp được
như vậy. Nếu như đưa tôi chiếc
máy ảnh của David LaChapelle thì tôi sẽ
chẳng bao giờ chụp được như ông ấy,
ngay cả khi cho tôi đúng người diễn
viên ngôi sao đó.
Lý do duy nhất mà tôi để tấm hình mình với cái ống kính khổng lồ ở trang chủ là để không phải thêm cái tiêu đề “nhiếp ảnh” hay “nhiếp ảnh gia” bên cạnh. Cái ống kính đó sẽ nói rõ điều đó hơn bất kì từ ngữ nào. Đó chính là mục tiêu của giao tiếp bằng hình ảnh: Suy nghĩ lâu và kĩ để nói ra điều mình muốn nói một cách rõ ràng và nhanh chóng nhất. Còn về cái ống kính khổng lồ đó thì tôi đã không sử dụng nó nhiều năm nay rồi. Nói về máy ảnh,
bất cứ chiếc máy ảnh nào, không kể
tốt xấu đều có thể cho ra những bức
ảnh nổi bật để đăng lên
bìa tạp chí, đạt giải ở các
cuộc thi hay được trưng bày ở
các triển lãm. Chất lượng của ống
kính hay máy ảnh hầu như chẳng
liên quan gì đến chất lượng của
những bức hình mà nó tạo ra
Những bức hình cỡ
13x19” của Joe Holmes trong series American Museum
of Natural History được bán ở nhà
trưng bày Jen
Bekman Gallery tại Manhatan với giá 650$ một bức.
Chúng đều được chụp bằng
máy D70
Có rất nhiều triển
lãm bán những bức hình được
chụp bằng máy Holga và thu được rất nhiều
tiền, chỉ có điều họ chẳng bao giờ
nói ra điều đó. Một chiếc Holga mới
tinh được bán với giá 14.95$ ở
đây . Bạn cũng có thể thấy những
bức hình đoạt giải được chụp
bằng máy Holga trưng bày trong gallery Hemicycle của Bảo tàng nghệ
thuật Corcoran trong cuộc thi Eyes of History vào
năm 2006 của tổ chức White House News Photographers ở đây.
Walker Evans đã có lần nói “Mọi người
cứ hay hỏi là tôi dùng máy ảnh
gì. Máy ảnh không phải là thứ
quan trọng, quan trọng là - - - “ và anh ta lấy
ngón trỏ gõ gõ vào đầu
mình.
Tương truyền rằng,
cha của chúa Jesus, thánh Joseph, đã
xây dựng những bậc thang gỗ kì diệu
của mình trong một nhà thờ ở New Mexico
vào năm 1873 và liệu có ai quan tâm
đến những dụng cụ mà ông
đã dùng? Hãy thử tìm kiếm
và bạn sẽ thấy rất nhiều cuộc thảo
luận hàn lâm về điều này
nhưng không bao giờ đề cập đến
chuyện dụng cụ .
Thiết
bị của bạn KHÔNG ảnh hưởng đến
chất lượng những bức ảnh của bạn.
Càng bỏ ít thời gian quan tâm đến
thiết bị của mình, bạn càng có
nhiều thời gian để đầu tư cho việc
tạo ra những bức ảnh đẹp. Thiết bị
tốt chỉ giúp bạn đạt được
điều mong muốn nhanh hơn, thuận tiện
hơn hoặc dễ dàng hơn.
“Tất cả những ống kính tốt ngày nay đều được tinh chỉnh để đạt được độ trung thực cao nhất ở khẩu độ lớn nhất. Giảm khẩu độ chỉ là để tăng chiều sâu ảnh…”Ansel Adams, ngày 3-6-1937 đã trả lời như vậy với Edward Weston khi được nhờ tư vấn về việc chọn ống kính (trang 244 tự truyện của Ansel). Ansel đã chụp được những bức ảnh sắc nét đến kinh ngạc cách đây đến 70 năm mà không hề mất thời gian quan tâm đến ống kính của mình sắc nét đến mức nào. Với 70 năm tiến bộ của ngành ảnh, chúng ta lại càng phải tập trung hơn nữa cho việc chụp ảnh thay vì để ý đến những biểu đồ đánh giá chất lượng . Dĩ nhiên là ống kính cho cỡ phim lớn vào những năm 1930 và cả bây giờ đều khá chậm, thường là f/5.6. Còn ống kính cho cỡ phim nhỏ và máy kĩ thuật số thì sẽ hoạt động tốt nhất khi giảm bớt khoảng 2 khẩu. Mua thiết bị mới sẽ
KHÔNG cải thiện chất lượng ảnh của
bạn. Trong nhiều năm tôi đã từng nghĩ
“giá mà mình có cái ống
kính đó” thì tất cả những bức
ảnh tôi muốn chụp đều sẽ
được thực hiện. Không đâu,
tôi vẫn muốn “thêm một ống
kính mới nữa” và đã 30 năm
như thế. Luôn luôn có
ý nghĩ về việc có thêm một
cái ống kính nữa. Hãy vượt qua
suy nghĩ đó. Bạn hãy đọc bài
viết "The
Station" này để hiểu thêm.
Nhiệm
vụ duy nhất của chiếc máy ảnh đứng
tránh ra khỏi con đường tạo nên một
bức ảnh .
Ernst Haas đã kể lại câu chuyện trong một trại
sáng tác vào năm 1985 thế này :
Có 2 cô gái đến
từ
Sau 4 ngày ở trại
sáng tác này, ông đã chịu hết
nổi sự thần tượng Leica quá mức
mà những người trẻ tuổi này bộc
lộ và trong một cuộc thảo luận, khi một
trong số họ hỏi thêm một câu về việc
xây dựng sự đẳng cấp của loại
máy ảnh này thì Ernst đã nói
“Leica, schmeica. Chiếc
máy ảnh không làm nên một chút
khác biệt nào cả. Tất cả chúng
đều nắm bắt lại những gì bạn
đang nhìn thấy. Nhưng bạn phải THẤY.
Thế
là từ đó đến kết thúc trại
sáng tác, không còn ai nói về Leica,
Nikon, Canon hay bất cứ nhãn hiệu máy ảnh
nào nữa.
Ông
còn nói , “Ống kính góc rộng tốt
nhất à? Đó là bước lui 2 bước”
(Câu chuyện
thú vị này của Haas được kể bởi Murad Saÿen, nhà nhiếp ảnh nổi
tiếng từ Oxford,Maine mà mọi người đều
ngưỡng mộ. Nhiều người nói rằng
ông bất ngờ xuất hiện từ hư
không như là một sự kết hợp của
Eliot Porter và Henri Cartier Bresson. Tôi đã
tìm thấy ít nhất 3 trang web tự nhận
là trang chính thức của Haas ở đây, ở đây và ở
đây
Andreas Feininger (người Pháp,
1905-1999) đã nói rằng “Những người
nhiếp ảnh – mà trong đó có rất
nhiều kẻ ngu ngốc – thường nói rằng
“Ôi, giá mà tôi có một
cái Nikon hay Leica, tôi có thể chụp
được những bức ảnh tuyệt đẹp”
Đó là điều ngu xuẩn nhất mà
tôi từng được nghe trong đời
mình. Nó không gì khác ngoài việc
bạn phải thấy,phải suy nghĩ và phải
đam mê. Đó là điều làm
nên những bức ảnh đẹp. Và sau
đó hãy loại bỏ tất cả những
gì có thể làm xấu bức ảnh.
Ánh sáng xấu, phông nền xấu và
tiếp tục như vậy. Hãy nhớ điều
đó, đừng cố chụp những bức ảnh
như vậy bất kể chủ thể có đẹp
đến mức nào”
Ai cũng biết là những
chiếc xe không thể tự lái, những chiếc
máy đánh chữ không thể tự viết
ra các tác phẩm văn học và những
cây cọ của Rembrandt cũng không thể tự
vẽ. Vậy thì tại sao rất nhiều người
thông minh lại cho rằng những chiếc máy ảnh
sẽ tự đi lòng vòng và tự chụp
ra những bức ảnh đẹp cho họ? Một chiếc
xe hiện đại, tối tân, mắc tiền nhất
cũng không thể tự lái theo làn
đường của nó chứ chưa nói
đến việc sẽ chở bạn về nhà. Bất
kể máy ảnh của bạn có tân tiến
như thế nào thì bạn cũng phải
có trách nhiệm đưa nó đến
đúng nơi, đúng lúc và chĩa
nó đúng hướng để chụp
được bức ảnh bạn muốn. Tất cả
mọi chiếc máy ảnh đều có
lúc phải yêu cầu bạn phải chỉnh
tay, bất kể nó có hiện đại đến
đâu. Đừng bao giờ đổ lỗi cho chiếc
máy ảnh không thể biết hết mọi thứ
, đo sáng bị sai hoặc cho ra những tấm ảnh
mờ tịt.
Tiếp theo dưới
đây tôi sẽ kể về hành trình
khám phá ra chân lý của mình:
Khi nói đến nghệ
thuật , có thể là âm nhạc, nhiếp ảnh,
lướt ván hay bất cứ thứ gì
khác thì đều có một ngọn
núi để vượt qua. Điều gì xảy
ra trong 20 năm đầu khi bạn học một
môn nghệ thuật nào đó mà chỉ
biết rằng là nếu bạn có nhạc cụ,
máy ảnh, hay ván trượt tốt hơn
thì bạn sẽ giỏi như những nghệ sĩ
nổi tiếng. Bạn bỏ phí quá nhiều
thời gian để lo lắng về những thiết
bị của mình và luôn muốn mua những
thứ tốt hơn. Sau 20 năm đầu đó,
bạn cuối cùng cũng trở thành một
người tài giỏi và bỗng một
hôm có một người hỏi bạn về
bước ngoặc trong sự nghiệp khiến bạn
thành công thì bạn nhận ra đó
chính là lúc bạn hiểu được rằng
thiết bị không là gì cả.
Bạn cuối cùng cũng
hiểu rằng những thứ dụng cụ mà bạn
mất rất nhiều thời gian thu thập chỉ
làm cho bạn dễ dàng hơn để đạt
được mục tiêu. Nhưng bạn cũng thấy
rằng mình đã có thể đạt
được mục tiêu đó bằng những
dụng cụ rẻ tiền như ban đầu cho
dù phải mất thêm một chút nỗ lực.
Bạn nhận ra rằng điều quan trọng nhất
mà bộ đồ nghề của bạn phải
làm là đừng cản con đường
đi của bạn. Và rồi bạn cũng nhận
ra rằng giá như bạn không bỏ phí
nhiều thời gian để suy nghĩ về thiết
bị mà để thời gian đó luyện
tai, chụp hình hay cưỡi sóng nhiều
hơn thì bạn đã có thể thành
công sớm hơn rất nhiều.
Tôi đã gặp Phil
Collins trong một buổi biểu diễn vào tháng
12 năm 2003. Có một điều rõ ràng
là mọi người luôn nhận ra được
những âm thanh của ông. Một vài người
đã thử chơi bộ trống của Phil khi
ông ra nghỉ giải lao và bạn biết
không? Nó nghe hoàn toàn khác Phil. Mặt
khác, khi chơi trên một bộ trống cho
thuê thì Phil vẫn là Phil. Vậy bạn
có còn nghĩ rằng bộ trống đã
đem lại những âm thanh tuyệt vời
đó cho ông ấy hay không?
Có một người ở
Như vậy đó, nếu
bạn là một tay lái chuyên nghiệp, bạn
sẽ biết cách để khai thác đến
giọt cuối cùng khả năng của một chiếc
xe và sẽ bị giới hạn bởi khả
năng của nó. Còn nếu bạn giống
như hầu hết mọi người khác
thì chiếc xe hơi, cái máy ảnh hay
đôi giày chạy sẽ chẳng ảnh hưởng
gì đến kết quả bạn đạt
được bởi vì bạn chính là
nhân tố quyết định chứ không phải
những thứ công cụ ấy.
Hãy tìm gặp những
nghệ sĩ lớn khi họ đang nằm ngoài tầm
kiểm soát của các nhà tài trợ
và họ sẽ chia sẻ những điều
tương tự với bạn.
Vậy tại sao những nghệ
sĩ lớn với những tác phẩm được
ngưỡng mộ lại luôn dùng những thứ
đồ nghề hiện đại và đắt
tiền nhất nếu như nó chẳng ảnh
hưởng gì? Đơn giản thôi:
1)Những dụng cụ tốt
sẽ giúp cho bạn dễ dàng hơn để
đạt được kết quả mong muốn. Dụng
cụ xấu hơn sẽ có thể làm bạn
tốn nhiều công sức hơn.
2)Chúng có độ bền
cao phù hợp cho những người cần sử
dụng chúng gần như mọi lúc.
3)Người dùng cao cấp
sẽ cần đến một số tính năng phụ
trợ tiện dụng . Những sự tiện dụng
đó sẽ giúp cho việc chụp ảnh dễ
hơn, nhưng chúng không làm cho những bức
ảnh đẹp hơn
4)Này bạn, những dụng
cụ tốt chẳng có gì sai trái cả,
và nếu bạn có đủ tiền để
chi cho nó thì tại sao không? Chỉ cần
đừng bao giờ nghĩ rằng những thứ dụng
cụ xa xỉ đó sẽ lao động thay cho bạn.
Vậy tại sao tôi lại
đưa tấm hình mình với cái ống
kính khổng lồ ấy ra trang nhất? Đơn
giản thôi: Nó giúp tôi không phải
ghi là “Ken Rockwell Photography", nghe không hay mà lại chiếm nhiều
chỗ. Cái máy ảnh to đã truyền tải
thông điệp ấy tốt hơn và nhanh
hơn vì vậy tôi chỉ cần nói
là “Ken Rockwell”
Đây là những bức ảnh
được chụp bởi một anh chàng ở
Philipines – bằng điện thoại di động
của anh ta
Một ví dụ cuối
cùng : Trước đây tôi có mua một
chiếc máy ảnh cũ , nó không lấy
nét tốt cho lắm. Tôi đã quay lại
chỗ bán hàng vài lần để sửa,
mỗi lần sửa xong thì nó vẫn như cũ.
Là một nghệ sĩ nhiếp ảnh, tôi biết
cách khắc phục lỗi này, nhưng điều
đó khá bất tiện khi mà tôi
luôn phải chỉnh lại nét bằng tay.
Và trong lúc thử nghiệm chiếc máy ảnh
này thì tôi đã có được
bức ảnh yêu thích nhất của mình.
Bức ảnh này đã đem về cho tôi đủ loại giải
thưởng và còn được treo ở một
gallery tạị
Phần quan trọng nhất của
bức ảnh là việc tôi đã ở lại
một mình khi mà những bạn bè của
tôi cùng đi về ăn tối vì tôi
đã nghi ngờ rằng sẽ có một cảnh
đẹp sắp diễn ra (bầu trời màu
magenta như trong hình) Tôi đã chụp một
bức ảnh với 4 phút phơi sáng với một
ống kính thường. Tôi cũng đã
có thể làm được điều
đó với chiếc máy ảnh 3$ mà
tôi dùng để chụp những bức ảnh
đen trắng ở
đây và kết quả cũng sẽ
không khác gì.
Bạn biết không,
đôi khi tôi cũng nhận được những
bức thư và cuộc gọi điện thoại
đầy sự bất mãn từ những người
đàn ông (chưa bao giờ gặp phụ nữ)
không đồng ý với sự lựa chọn
thiết bị của tôi. Họ khó chịu bởi
vì tôi thích những thứ khác với
họ. Họ chính là những người
chưa vượt qua đỉnh núi mà tôi
nói ở trên và vẫn nghĩ rằng mỗi
thứ dụng cụ đều có những thang
đo tuyệt đối về chất lượng, bất
kể nó được dùng trong trường hợp
nào. Họ coi những thứ dụng cụ ấy
như là một cánh tay bổ sung cho thân thể
họ và vì vậy không thật khó hiểu
trước những phản ứng của họ khi xem
những lựa chọn thiết bị của tôi. Lấy
ví dụ, những người sưu tập Leica ở đây thật sự có vấn
đề với trang web này. Mọi thứ đồ
nghề đều có những giá trị
riêng phụ thuộc vào việc bạn sẽ
dùng nó trong trường hợp nào. Những
thứ phù hợp với bạn có thể
không phù hợp với tôi và ngược
lại.
Với bất kì chiếc
máy ảnh nào, bất kể tốt xấu
đều có thể được dùng để
tạo ra những bức ảnh nổi bật để
đăng bìa tạp chí, đoạt giải
thưởng và trưng bày trong các triển
lãm lớn. Chất lượng ống kính hầu
như không liên quan gì tới chất lượng
những bức ảnh mà nó tạo ra.
Bạn có thể
đã có tất cả đồ nghề bạn
cần, nếu vậy thì bạn chỉ còn phải
học cách sử dụng nó một cách tốt
nhất. Đồ nghề tốt hơn không tạo
ra những bức ảnh đẹp hơn, bởi
vì đồ nghề không thể làm cho bạn
thành một nhà nhiếp ảnh tài giỏi.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh tạo
ra những bức ảnh chứ không phải là
do chiếc máy ảnh.
Đáng buồn là
có khá ít người nhận ra được
những điều này và suốt ngày chỉ
đổ lỗi cho thiết bị tồi thay vì sử
dụng thời gian để học cách quan
sát và học cách vận dụng và kết
hợp ánh sáng
Mua một chiếc máy mới
sẽ chắc chắn đem lại cho bạn nhưng bức
ảnh y như cũ . Sự học tập mới
chính là cách để có những bức
ảnh đẹp hơn .
Đừng đổ lỗi
cho đồ nghề của bạn vì nó bỏ
sót một thứ gì đó trên tấm ảnh.
Nếu bạn còn nghi ngờ thì hãy đến
một bảo tàng ảnh hay đọc một cuốn
sách lịch sử nhiếp ảnh và xem những
tấm ảnh mà người ta chụp cách
đây 50 đến 100 năm hoàn hảo về
mặt kĩ thuật như thế nào. Ưu thế
mà dụng cụ hiện đại đem lại
là sự tiện lợi, không phải là chất
lượng ảnh. Hãy xem những bức ảnh
đen trắng của tôi trong Death Valley Gallery .
Nó trông sắc nét chứ? Chúng
được chụp bằng chiếc máy ảnh
tiêu cự cố định 50 năm tuổi mà
tôi đã mua với giá 3$
Tôi đã chụp
được những tấm ảnh tuyệt vời cả
về kỹ thuật lẫn nghệ thuật bằng chiếc
máy ảnh giá 10$ mua ở Goodwill và cũng
đã chụp ra hàng đống rác rưởi
với chiếc ống kính 10.000$ trên chiếc
máy Nikon của mình.
Nhiếp ảnh gia Edward Steichen
đã chụp ảnh diễn viên múa Isadora
Duncan ở Acropolis,
Bạn phải học cách
để quan sát và sáng tạo. Càng
nhiều thời gian bạn phí phạm vào việc
quan tâm đến thiết bị thì càng
ít thời gian bạn còn cho việc tạo ra những
bức ảnh đẹp. Hãy quan tâm đến
những bức ảnh , không phải đến
đồ nghề.
Ai cũng biết là
nhãn hiệu của một chiếc máy
đánh chữ (hay là khả năng sửa chiếc
máy đó) chẳng liên quan gì đến
khả năng sáng tác ra một tác phẩm
văn học, cho dù một chiếc máy tốt
sẽ giúp cho việc đánh máy thoải
mái hơi. Vậy thì sao nhiều người lại
cứ cho rằng loại máy ảnh mà người
khác sử dụng hay là những kiến thức
về tốc độ màn trập , cấu
trúc ống kính hay công nghệ máy ảnh
sẽ ảnh hưởng đến khả năng tạo
ra những bức ảnh đẹp?
Cũng giống như một người cần phải biết cách sử dụng máy đánh chữ để có thể viết một kịch bản, bạn cũng phải cần biết cách sử dụng chiếc máy ảnh của mình để chụp, nhưng đó chỉ là một phần rất nhỏ bé trong quá trình tạo ra sản phẩm. Bạn có hình dung nào về nhãn hiệu máy tính hay phần mềm tôi dùng để tạo ra những gì bạn đang đọc hay không? Dĩ nhiên là không trừ phi bạn đọc trang about của tôi. Nó quan trọng với tôi , nhưng chẳng là gì với bạn – nhưng người độc giả. Cũng như vậy, chẳng ai lại nhìn vào những bức ảnh của bạn và kết luận hay quan tâm đến việc bạn dùng loại máy ảnh nào. Nó chẳng có ý nghĩ gì cả. Biết cách làm một
điều gì là hoàn toàn khác biệt
với việc có thể làm được
điều đó, và làm điều
đó thật tốt thì lại còn
khác xa.
Chúng ta đều biết
cách chơi Piano: Chỉ cần nhấn vào
các phím và đạp vào các pedal.
Nhưng khả năng chơi được nó,
chưa nói đến khả năng chơi một
cách có hồn lại là một điều
hoàn toàn khác
Đừng lầm tưởng
những thứ đồ nghề mắc tiền nhất
là tốt nhất. Có quá nhiều đồ
nghề nhiếp ảnh là cách tốt nhất
để tạo ra những bức ảnh tồi nhất.
Những chiếc máy ảnh và ống kính mắc tiền hơn không tạo ra những khác biết đáng kể so với mức giá ngất ngưỡng của chúng |
Home Search Gallery How-To Books Links Workshops About Contact